Do najważniejszych zadań projektu ekoMałopolska należy m.in.: aktualizacja Programu ochrony powietrza, wzmocnienie roli ekologicznych źródeł transportu, wdrożenie działań prośrodowiskowych na etapie prowadzonych zamówień publicznych, wprowadzenie doradztwa środowiskowego dla mieszkańców i firm w postaci Ekodoradców i Ekodoradców dla biznesu, umożliwienie mieszkańcom zgłaszania przypadków nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska za pomocą Ekointerwencji, a także zwiększenie obszarów zielonych poprzez tworzenie ekoParków. Działania będą wdrażane w perspektywie 5 lat – do 2023 roku.
Aktualizacja programu ochrony powietrza
Celem strategicznym aktualizowanego Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego jest osiągnięcie w całej Małopolsce do 2030 r. dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń w powietrzu rekomendowanych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Konieczna jest jak najszybsza poprawa jakości powietrza w regionie m.in. poprzez zwiększenie nacisku na powstawanie budynków z ekologicznym ogrzewaniem, bez paliw stałych. Do głównych założeń programu należy także lepsza ochrona mieszkańców przed skutkami zanieczyszczonego powietrza poprzez informowanie o zagrożeniu smogiem przy niższych niż dotychczas przekroczeniach dopuszczalnych norm zanieczyszczenia powietrza.
Promowanie proekologicznego transportu
Projekt ekoMałopolska zakłada m.in. zachęcanie Małopolan do korzystania z takich form transportu jak rowery, hulajnogi czy rolki (tzw. UTO). W tym celu planowane jest: dostosowanie tras rowerowych dla rolkarzy i miłośników hulajnóg, utworzenie 90 km nowych tras rowerowych Velo Małopolska już do 2020 roku, a docelowo aż 1000 km, spójne oznakowanie i inwentaryzacja wszystkich szlaków rowerowych w Małopolsce, atrakcyjny program turystyki rowerowej, system rekomendacji miejsc przyjaznych rowerzystom, oferta gastronomiczna i noclegowa przy trasach rowerowych oraz kontynuacja organizowanych przez Województwo Małopolskie wydarzeń dla miłośników jazdy na rowerze takich jak: Rodzinne Rajdy Rowerowe i Małopolska Tour.
EkoRewolucja w urzędach
W ramach projektu ekoMałopolska planuje się m.in.: rezygnację z plastikowych naczyń i produktów jednorazowego użytku w usługach cateringowych i podczas wydarzeń organizowanych przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, wykorzystywanie wyłącznie papieru biurowego z recyklingu oraz zakup lub wynajem samochodów w najwyższej dostępnej normie emisyjnej lub pojazdów elektrycznych, hybrydowych lub gazowych.
Ekodoradcy dla mieszkańców w każdej gminie
Planowane jest wprowadzenie doradztwa środowiskowego dla mieszkańców w postaci zatrudnienia Ekodoradców w każdej małopolskiej gminie. Działanie to podyktowane jest niezwykle pozytywnie ocenianymi dotychczasowymi rezultatami projektu zintegrowany LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”, który koordynowany przez Województwo Małopolskie i angażuje 55 małopolskich gmin. Ekodoradcy będą wsparciem dla mieszkańców w podjęciu decyzji dotyczącej wyboru najlepszego ekologicznego źródła ogrzewania, podniesienia efektywności energetycznej budynku i zaoszczędzenia na ogrzewaniu. Pomogą także w przygotowaniu wniosków o dofinansowanie na wymianę kotłów z programu Czyste Powietrze i Stop Smog.
Ekodoradcy dla biznesu
Projekt ekoMałopolska zakłada zatrudnienie Ekodoradców dla biznesu w Małopolskim Centrum Przedsiębiorczości. Pomogą oni obniżyć koszty prowadzenia działalności m.in. poprzez: zwiększenie efektywności energetycznej procesów produkcyjnych i pomieszczeń, zminimalizowanie powstawania odpadów i wprowadzenie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym. Ekodoradcy dla biznesu wskażą na możliwości pozyskania środków finansowych na wsparcie innowacji i modernizacji w celu ograniczenia negatywnego wpływu na środowisko oraz będą wsparciem w zakresie dostosowania przedsiębiorstw do wymagań środowiskowych i przepisów prawnych.
Ekointerwencje
Dzięki Ekointerwencji każdy mieszkaniec może zgłosić przypadki spalania odpadów, sprzedaży węgla złej jakości oraz użytkowania instalacji i paliw niezgodnych z uchwałą antysmogową. W tym celu udostępniono internetowy formularz:
https://powietrze.malopolska.pl/ekointerwencja
Zgłoszenie jest automatycznie przekazywane do właściwej instytucji, która podejmuje interwencję. Jesienią 2019 planowane jest także w tym celu uruchomienie aplikacji mobilnej.
Małopolski ekoPark
EkoMałopolska zakłada utworzenie więcej zielonych miejsc do odpoczynku, zabawy i przyjemnego spędzania czasu w kontakcie z naturą. W tym celu powstanie program wsparcia finansowego dla gmin na powstanie nowych lub adaptację istniejących terenów zielonych i rekreacyjnych dla mieszkańców. EkoPark będzie posiadał ekologiczną infrastrukturę, np. oświetlenie LED z panelem fotowoltaicznym, czujnik jakości powietrza z wyświetlaczem, stojaki na rowery i ławki z materiałów recyklingowych. Jego ważnym elementem będą także m.in. łąki kwietne, rośliny miododajne, budki dla ptaków, krzewy, drzewa, różne gatunki roślin kształtujących krajobraz. Na terenie ekoParku nie zabraknie także atrakcje dla dzieci i dorosłych.
Kryteria aktywności środowiskowej gmin
Cześć gmin unika realizacji swoich obowiązków w zakresie prowadzenia kontroli spalania odpadów i przestrzegania wymagań uchwały antysmogowej ze względu na obawy negatywnej oceny tych działań przez mieszkańców. W związku z tym projekt ekoMałopolska zakłada wprowadzenie mechanizmu zachęcającego gminy do większego zaangażowania w realizację obowiązków w zakresie ochrony środowiska. Jednym z takich mechanizmów będą kryteria oceny aktywności środowiskowej gmin. W ramach powyższych kryteriów Województwo Małopolskie będzie wyróżniać gminy, które wykazują się aktywnością w zakresie działań środowiskowych. Uzyskają one preferencje w programach konkursowych ogłaszanych przez Województwo Małopolskie np. referencje w ramach środków unijnych będą dotyczyć przyznawania dodatkowych punktów w ramach oceny dla projektów dotyczących obszaru gmin o wyższej pozycji w rankingu.