Umowa pomiędzy Ministerstwem Środowiska, pełniącym funkcję Operatora Programu PL04, w imieniu którego działa Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, a Gminą Brzeszcze zawarta została w dniu 15.07.2015 r.

Szacowany całkowity koszt realizacji projektu według umowy to kwota 3.378.958,00 zł, z tego wartość dofinansowania wynosi 73,65% kosztów kwalifikowanych, co stanowi kwotę  2.478.458,00 zł.

Na mocy umowy w sprawie utworzenia Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) państwa: Islandia, Liechtenstein i Norwegia są partnerami 28 państw członkowskich UE w ramach unijnego rynku wewnętrznego. Granty EOG i Norweski Mechanizm Finansowy stanowią wkład Islandii, Liechtensteinu i Norwegii do zmniejszenia różnic gospodarczych i społecznych oraz do wzmocnienia stosunków dwustronnych z UE w krajach Europy Środkowej i Południowej.

W okresie 2009–2014 wartość funduszy EOG i Funduszy Norweskich wynosi 1,79 miliarda euro. Norwegia zapewnia około 97% łącznego finansowania. Fundusze są dostępne dla organizacji pozarządowych, instytucji badawczych i szkół wyższych, sektora publicznego oraz sektora prywatnego w 12 nowoprzyjętych państwach członkowskich UE, tj. Bułgarii, na Cyprze, w Republice Czeskiej, Estonii, na Węgrzech, Łotwie, Litwie, Malcie, w Polsce, Rumunii, na Słowacji, Słowenii oraz w Grecji, Portugalii i Hiszpanii. W ich ramach ma miejsce szeroka współpraca z podmiotami z państw darczyńców, a przedsięwzięcia mogą być wdrażane do 2016 roku.

Najważniejsze obszary wsparcia obejmują ochronę środowiska i zmiany klimatyczne, badania i stypendia, społeczeństwo obywatelskie, ochronę zdrowia i wsparcie dla dzieci, równość płci, sprawiedliwość oraz  dziedzictwo kulturowe.

Zakres Programu Operacyjnego PL04 – „Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii”, w którym udział wzięła Nasza Gmina, koncentruje się na promowaniu oszczędzania energii poprzez realizację projektów termomodernizacji, wymiany oświetlenia wbudowanego i możliwości wymiany istniejących, często przestarzałych źródeł energii zaopatrujących termomodernizowane budynki, nowoczesnymi źródłami, w tym wykorzystującymi energię ze źródeł odnawialnych. To właśnie dzięki środkom Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014 Gmina Brzeszcze może realizować przedmiotowy projekt.
 
Celem projektu jest redukcja emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń powietrza oraz zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w ogólnym bilansie zużycia energii, a jego realizacja przyczyni się do osiągnięcia następujących rezultatów:
 
I. Zespół Szkół przy ul. Szkolnej 6:

1. Docieplenie stropu oraz ścian zewnętrznych budynku w celu zmniejszenia ich przenikalności,
2. Wymiana okien,
3. Wymiana drzwi drewnianych na drzwi energooszczędne,
4. Zastosowanie systemu paneli fotowoltaicznych do wytwarzania energii elektrycznej na potrzeby własne szkoły,
5. Wymiana oświetlenia wbudowanego na oświetlenie energooszczędne typu LED w celu obniżenia zużycia energii.

 
II. Zespół Szkół przy ul. Mickiewicza 3:

1. Docieplenie stropodachu, ścian zewnętrznych oraz podłóg na gruncie w celu zmniejszenia ich przenikalności,
2. Wymiana instalacji systemu grzewczego, w tym grzejników na konwektorowe z głowicami termostatycznymi,
3. Wymiana drzwi drewnianych na drzwi energooszczędne,
4. Likwidacja części przeszklenia ściany południowej,
5. Wymiana baterii umywalkowych na zawory czerpalne czasowe,
6. Likwidacja pojemnościowych podgrzewaczy elektrycznych słabo zaizolowanych i zastąpienie ich pompą ciepła typu powietrze-woda,
7. Zastosowanie systemu paneli fotowoltaicznych do wytwarzania energii elektrycznej na potrzeby własne szkoły,
8. Wymiana oświetlenia wbudowanego na oświetlenie energooszczędne typu LED w celu obniżenia zużycia energii.

 
I.1., II.1. Docieplenie stropu/stropodachu oraz ścian i podłóg w celu zmniejszenia ich przenikalności.
Do docieplenia ścian zewnętrznych budynku posłuży wełna mineralna o grubości 16 cm, stropy ocieplane będą pianką poliuretanową natryskiwaną (grubość pianki w zależności od miejsca ocieplenia waha się w zakresie od 7 do 13 cm), natomiast podłogi ocieplone zostaną styrodurem.
 
I.2. Wymiana w gimnazjum istniejących okien drewnianych skrzynkowych na okna PCV
Zakres wykonania obejmuje wymianę istniejących w gimnazjum okien drewnianych skrzynkowych na okna PCV wraz z parapetami:

1. 10 szt. okien w sali gimnastycznej o powierzchni 154,34 m² - okna 3-szybowe, minimum 5-komorowe z tzw. ciepłą ramką, o współczynniku przenikania ciepła nie większym niż 0,9 W/m²K,
2. 56 szt. pozostałych okien w gimnazjum o powierzchni 190,54 m² - okna 3-szybowe, minimum 5-komorowe, o współczynniku przenikania ciepła nie większym niż 0,930 W/m²K.

 
I.3. Wymiana drzwi drewnianych na drzwi energooszczędne.
Zostaną zastosowane drzwi stalowe ocieplone, z przeszkleniem lub częściowym przeszkleniem, odporne na uderzenia i skręcanie.
Na poniższym rysunku, przedstawiono zielonymi strzałkami lokalizacje drzwi podlegających wymianie.

I.4., II.7. Instalacja ogniw fotowoltaicznych produkujących energię elektryczną na potrzeby szkoły
W ramach realizacji projektu, na każdym budynku szkoły, zamontowanych zostanie po 160 paneli fotowoltaicznych o łącznej mocy 40 kW  – razem 80 kW.
Zamontowane panele będą posiadały gwarancję:

• min. 1 rok: min. 98% mocy znamionowej
• min. 10 lat: min. 90% mocy znamionowej
• min. 25 lat:  min. 80% mocy znamionowej.

Wytworzona energia przeznaczona będzie na potrzeby własne szkół i przyczyni się do znacznego obniżenia opłat związanych z  ich funkcjonowaniem.
 
I.5., II.8 . Wymiana oświetlenia wbudowanego na energooszczędne.
W ramach realizacji projektu, w obu budynkach szkolnych, wymienione zostanie oświetlenie wbudowane na energooszczędne typu LED. Łącznie w obu szkołach wymianie podlega 1.212 źródeł światła (świetlówek, żarówek, halogenów). Ponadto w każdej ze szkół zamontowane zostanie po 40 czujników ruchu w newralgicznych miejscach, w których ich zastosowanie jest najbardziej uzasadnione (sanitariaty itp.). Przyczyni się to zmniejszenia, blisko o połowę, zużycia energii elektrycznej przeznaczonej na oświetlenie obu budynków.
 
II.2. Wymiana instalacji systemu grzewczego, w tym grzejników na konwektorowe z głowicami termostatycznymi.
Łączna ilość grzejników do wymiany to: 40 szt.
 
II.3. Wymiana drzwi drewnianych na drzwi energooszczędne,
Wymiana drzwi drewnianych zewnętrznych na drzwi stalowe, bez przeszklenia, odporne na uderzenia i skręcanie, ocieplone pianką poliuretanową i/lub wełną mineralną.
 
II.4. Likwidacja części przeszklenia ściany południowej.
Zakres prac polega na zamurowaniu betonem komórkowym istniejącej w korytarzu przeszklonej ściany (fotografia poniżej), z pozostawieniem przestrzeni o wysokości 80 cm od góry. Ściana zostanie ocieplona od zewnątrz wełną. 80-centymetrowa przestrzeń zostanie wypełniona oknami w stalowych ramach.

 
II.5. Wymiana baterii umywalkowych na zawory czerpalne czasowe.
Demontaż starych i montaż nowych baterii natynkowych czasowych z mieszaczem w pokrętle.


 
II.6. Likwidacja pojemnościowych podgrzewaczy elektrycznych słabo zaizolowanych i zastąpienie ich pompą ciepła typu powietrze-woda.
Pompa typu powietrze – woda pozyskuje ciepło z powietrza. Urządzenie to zapewni ogrzewanie ciepłej wody użytkowej, praktycznie przez cały rok. Niewątpliwą zaletą pomp ciepła jest ich ekologiczność, bowiem nie wytwarzają one żadnych spalin ani odpadów, jedynie energię elektryczną.
 
Projekt będzie realizowany od sierpnia br. do kwietnia 2016 roku.
Po jego zakończeniu wykonany zostanie audyt, potwierdzający osiągnięcie efektów ekologicznych zawartych we wniosku aplikacyjnym o środki EOG.
 
Bez dofinansowania ze strony Państw - Darczyńców realizacja przedmiotowego projektu nie byłaby możliwa.


OSZCZĘDZANIE ENERGII
 
Na co gospodarstwa domowe zużywają energię i ile to kosztuje? Według danych statystycznych, najbardziej kosztowną pozycją w rocznym budżecie przeciętnego gospodarstwa domowego jest ogrzewanie pomieszczeń, które pochłania 46% wszystkich wydatków na energię. Na prąd elektryczny gospodarstwa przeznaczają kolejne 30%, a zużycie ciepłej wody to 23% rocznych wydatków. Oddzielną, dodatkową pozycją w wydatkach energetycznych (a zarazem transportowych) może być paliwo do samochodu - jego udział też jest znaczący, jednak bardzo rzadko jest to traktowane przez ankietowanych Polaków jako koszty energii.
Jedynie 32% Polaków zdaje sobie sprawę, w jaki sposób koszt ogrzewania pomieszczeń wpływa na wydatki z budżetu domowego[1].
 

Oszczędności energii uzyskiwane dzięki efektywnym energetycznie budynkom to nowoczesne podejście do rozwiązywania problemów energetycznych. Zamiast zwiększać podaż, można w pełni zaspokoić popyt na ciepło i komfort, zużywając mniej energii. Nie trzeba spalać więcej węgla, gazu, ropy (emisje), sięgać po energię jądrową (bezpieczeństwo), czy energię ze źródeł odnawialnych (koszty). Wystarczy mądrze oszczędzać, czyli inwestować w energooszczędność domów.

 
Badania ujawniają nienajlepszy obraz rzeczywistego poszanowania energii w naszym kraju, a jednocześnie wskazują na duże możliwości poprawy sytuacji. Rozwiązanie problemu dostępności energii to jedno z najważniejszych wyzwań współczesności. Wymaga kompleksowego podejścia i zróżnicowanych działań. Światowe zużycie energii gwałtownie rośnie, a rezerwy paliw kopalnych szybko się zmniejszają. W roku 2005 wykorzystaliśmy pięć razy więcej ropy, niż odkryliśmy jej nowych złóż. To odbija się niekorzystnie na światowej gospodarce, a my sami płacimy za to, i to dosłownie, wysoką cenę.
 
Obecnie w Polsce podstawowym źródłem energii jest węgiel kamienny i brunatny. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, dla zaspokojenia potrzeb energetycznych gospodarstw domowych, stanowi on podstawowe paliwo (aż 73% energii pozyskuje się z węgla). Znacznie mniejsze jest w tym sektorze zużycie gazu ziemnego (14%), alternatywnych źródeł energii, biomasy i innych (9%), a także produktów naftowych (4%). W budynkach mieszkalnych aż 28% całkowitej zużywanej energii uzyskuje się bezpośrednio ze spalania węgla. Udział ten jest znacząco większy niż średnio w całej gospodarce (19%).
 
Z badania opinii publicznej wynika, że Polacy zupełnie nie zdają sobie sprawy z tego, jak wiele energii nowoczesne społeczeństwa, więc i my, zużywają na cele bytowe. Na ogrzewanie budynków, w których mieszkamy, pracujemy, spędzamy czas wolny, ich oświetlenie, podgrzanie ciepłej wody, klimatyzację, użytkowanie sprzętu RTV i AGD itp., potrzebujemy więcej energii niż cały przemysł czy transport. Przestaje to dziwić, gdy uświadomimy sobie, że ponad 80 % czasu spędzamy w budynkach, które stały się naszym podstawowym środowiskiem życiowym. 
 
Na koszyk opłat, które w budżecie domowym są stałe, składają się m.in. opłaty za prąd, gaz, węgiel, ciepłą wodę, centralne ogrzewanie. Mimo nasycenia gospodarstw domowych sprzętem AGD i elektrycznym, to ogrzewanie budynków i mieszkań nadal pochłania najwięcej energii. Polacy o tym nie wiedzą. Na pytanie, jaki procent energii zużywanej przeciętnie w gospodarstwie domowym stanowi ogrzewanie mieszkania czy domu?:

• Tylko 4% badanych trafnie oceniło, że ogrzewanie ma ponad 60% udziału w całkowitym zużyciu energii przez gospodarstwa domowe. W rzeczywistości jest to średnio ponad 71 %.
• Aż ponad 60% ankietowanych zdecydowanie zaniżyło udział ogrzewania w całkowitym zużyciu energii przez gospodarstwa domowe, uznając, że nie przekracza on 40 lub nawet 20%.
• Prawie 1/4 Polaków (23% ankietowanych) nawet nie próbowała ocenić, jaka część energii zużywana jest na ogrzewanie ich mieszkania czy domu.

 
Zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania domów mieszkalnych wynosi w Polsce od 90-120 kWh/m² dla budynków nowych, do ponad 240 kWh/m² dla budynków zbudowanych przed 1985 r. Dla porównania, średnia dla budynków w Danii to 130 kWh/m². Co więcej, w obecnie budowanych tam domach, zapotrzebowanie często wynosi jedynie 25-55 kWh/m². Zużycie energii na ogrzewanie 1m² powierzchni użytkowej mieszkań w Polsce, określone na podstawie realnego zużycia paliw, wynosi około 170 kWh/m².

Różnica pomiędzy zapotrzebowaniem a zużyciem ukazuje polski problem niedogrzanych, energochłonnych domów, których mieszkańców nie stać na ponoszenie wysokich kosztów ogrzewania. Skutkiem chłodu i wilgoci w niedogrzanych domach i mieszkaniach jest gorszy stan zdrowia ludzi i przyśpieszone zmniejszanie się wartości rynkowej budynków.

Utrzymanie domu czy mieszkania posiada istotną pozycję w wydatkach domowych, podobnie jak koszt ogrzewania szkół, przychodni czy innych obiektów użyteczności publicznej i stanowi  duże obciążenie dla ich budżetów.

Energooszczędność jest dobrym sposobem redukcji kosztów stałych przy pełnym zaspokojeniu potrzeb i poprawie standardu pomieszczeń.
 
Polacy, zapytani o sposoby oszczędzania energii, wskazywali głównie na oszczędzanie energii elektrycznej przez gaszenie świateł w pokojach, które nie są wykorzystywane - 86% oraz na wymianę żarówek na energooszczędne - 80% odpowiedzi. Co ciekawe, jako dobry sposób oszczędzania energii wymianę okien i drzwi zewnętrznych wskazało 83%, a ocieplenie ścian i/lub dachu budynku wymieniło aż 3/4 Polaków. Okazuje się zatem, że większość respondentów posiada już wiedzę, jak można oszczędzać energię i uznaje termomodernizację budynków za bardzo ważną. Niestety, niewielu z tej wiedzy korzysta. Tylko 34% Polaków ociepla ściany i dachy swoich domów, mimo że może to przynieść duże oszczędności energii, wielokrotnie większe niż oszczędzanie energii elektrycznej.
 
Poprawę efektywności energetycznej budynku zaczyna się od zmniejszania strat ciepła uciekającego przez zewnętrzne przegrody budowlane: ściany, dachy, okna i wentylację. Ucieczkę ciepła można łatwo powstrzymać, docieplając ściany, dachy, piwnice, wymaniając okna na bardziej izolacyjne. Następnie powinno się zadbać o prawidłowy stan techniczny urządzeń i instalacji do wytwarzania i rozprowadzania ciepła w budynku.
 
Kompleksowa termomodernizacja budynków może zmniejszyć zużycie energii nawet o 70-90%, czyli tym sposobem można zaoszczędzić dziesięciokrotnie więcej niż dzięki oszczędnemu używaniu sprzętów AGD i RTV. O kilkaset złotych rocznie mniej wydałby każdy statystyczny Polak, gdyby poddano termomodernizacji tylko te budynki, dla których jest ona ekonomicznie uzasadniona. Wszyscy razem zaoszczędzilibyśmy corocznie około 20 mld złotych i tyle moglibyśmy przeznaczyć na inne wydatki i inwestycje (według: Techniczne   ekonomiczne aspekty ocieplania budynków, ITB, Warszawa 2006).
 
Działania poprawiające energooszczędność budynków niosą zatem nie tylko korzyści ekonomiczne, ale również ekologiczne. Do pozytywnych dla środowiska efektów, zaliczyć można spowolnienie eksploatacji nieodnawialnych źródeł energii, zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza i uniknięcie kosztów zewnętrznych spowodowanych zmianami klimatu.

Ceny ciepła i energii będą rosły, ponieważ wzrastają ceny paliw. Potwierdzają to tendencje, które obserwować można od wielu lat. Ceny nośników i samej energii rosną średnio o 4,5-8,0% rocznie. Podobnych zmian należy się spodziewać w przyszłości, gdyż od roku 1999 wspomniane tendencje wzrostowe są w miarę stabilne. Warto zwrócić uwagę, że wzrost cen energii i jej nośników jest szybszy niż wskaźnik inflacji.