W języku polskim pojęcie rewitalizacji nadużywane bywa jako nazwa wszelkich remontów, adaptacji, modernizacji itd. Tymczasem
pojęcie to odnosi się do działań podejmowanych w dużej skali (dzielnica, część miasta/gminy) i na wielu płaszczyznach (architektonicznej, społecznej, ekonomicznej, kulturowej itp.).
Błędem jest określanie mianem rewitalizacji np. przebudowy lub adaptacji pojedynczego budynku lub remontu części miasta (placu, ulicy) mającej wyłącznie charakter budowlany, nawet jeśli przyjmowane jest założenie, że same działania budowlane mogą przynieść wielopłaszczyznowe skutki.
Gminny Program Rewitalizacji – podstawowe założenia.
Program rewitalizacji to uchwalony przez radę gminy wieloletni program działań w sferze społecznej oraz gospodarczej lub przestrzenno-funkcjonalnej lub technicznej lub środowiskowej.
Jego realizacja ma spowodować wyprowadzenie wyznaczonych obszarów rewitalizacji ze stanu kryzysowego oraz stworzenia warunków do ich zrównoważonego rozwoju.
Obszar rewitalizacji - obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, cechującego się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk, na którym, z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego, zamierza się prowadzić rewitalizację.
Obszar rewitalizacji może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic, lecz
nie może obejmować terenów większych niż 20% powierzchni gminy oraz zamieszkałych przez więcej niż 30% mieszkańców gminy. W skład obszaru rewitalizacji mogą wejść obszary występowania problemów przestrzennych, takich jak tereny poprzemysłowe (np. powydobywcze), powojskowe lub pokolejowe, wyłącznie w przypadku, gdy są to tereny zamieszkale, a przewidziane dla nich działania są ściśle powiązane z celami rewitalizacji dla danego obszaru rewitalizacji.
Programy rewitalizacji opracowywane są na podstawie zapisów ustawy z dnia 9 pażdziernika 2015 roku o rewitalizacji (Dz. U. 2015, poz.1777). W ustawie mocny akcent położony został na
aktywny udział mieszkańców i zewnętrznych podmiotów (np. przedsiębiorców, organizacji pozarządowych, instytucji i organizacji działających na terenie gminy) w procesie rewitalizacji.
Udział tych grup jest niezbędny zarówno na etapie przygotowania Programu, jego realizacji (zadania wskazane w GPR nie może ograniczać się tylko do inwestycji podejmowanych przez jednostki samorządu), jak i oceny realizacji programu rewitalizacji. W ich wyniku mają być poznane potrzeby, oczekiwania mieszkańców i przedsiębiorców dotyczące obszaru, uzyskane opinie, stanowiska i propozycje od osób i instytucji zainteresowanych, które zostaną objęte rewitalizacją. Gmina ma za zadanie integrować ludzi wokół rewitalizacji, wspierać inicjatywy zmierzające do zwiększaniu udziału, promocji i edukacji o całym procesie. Program rewitalizacji stanowi narzędzie planowania, koordynowania i integrowania aktywności różnych podmiotów i organizacji - instytucji publicznych, organizacji pozarządowych i grup nieformalnych, przedsiębiorców, spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych i innych.
Dzięki opracowaniu "Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Brzeszcze do roku 2023" możliwe będzie pozyskiwanie finansowych na realizację wskazanych w GPR projektów.
Środki na ten cel zapewnione zostały budżetu Unii Europejskiej m.in. w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020 - 11 Oś Priorytetowa "Rewitalizacja Przestrzeni Regionalnej".
www.rpo.malopolska.pl
O specjalnie wyznaczone środki finansowe na realizację projektów na terenach objętych rewitalizacją mogą wnioskować nie tylko gminy, lecz także spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, przedsiębiorcy. Lokalizacja przedsięwzięcia na obszarze objętym rewitalizacją umożliwiać będzie zdobycie dodatkowych punktów oraz preferencję podczas oceny wniosków w wybranych konkursach w ramach m.in. Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ), Programu Operacyjne Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER), Programu operacyjne Polska Cyfrowa (PO PC).
Gminny Program Rewitalizacji – realizacja
Działania rewitalizacyjne są skoncentrowane terytorialnie (dotyczą szczegółowo wyznaczonego obszaru) i prowadzone w sposób zaplanowany (zgodnie z zawartym w Programie harmonogramie oraz opisie zadań).
Rewitalizacja zakłada optymalne wykorzystanie specyficznych uwarunkowań danego obszaru oraz wzmacnianie jego lokalnych potencjałów i jest procesem wieloletnim, prowadzonym przez wszystkie zainteresowane strony, działające/mieszkające na obszarze rewitalizacji - m.in. przedsiębiorców, organizacje pozarządowe, właścicieli nieruchomości, organy władzy publicznej, w tym przede wszystkim we współpracy z lokalną społecznością.
Dla prowadzenia rewitalizacji wymagane są: