15 sierpnia 2023 minęło 81 lat od przybycia pierwszego transportu 150-ciu więźniów z niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady KL Auschwitz-Birkenau do podobozu KL Auschwitz-Jawischowitz. Byli to Żydzi deportowani do KL Auschwitz z Francji. To pierwszy przypadek w niemieckim nazistowskim systemie obozowym wykorzystania więźniów do przymusowej niewolniczej pracy pod ziemią.
uroczystościach upamiętniających ofiary podobozu Jawischowitz, zorganizowanych przez Fundację Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau, udział wzięli przedstawiciele parlamentarzystów, samorządów lokalnych i regionalnych, instytucji i organizacji pozarządowych. W imieniu mieszkańców znicze zapalili Radni Gminy Brzeszcze oraz Zastępca Burmistrza Brzeszcz Łukasz Kobielusz.
Utworzony w 1942 roku podobóz KL Auschwitz-Jawischowitz w 1944 roku osiągnął stan maksymalny tj. ponad 2500 osadzonych. Byli to więźniowie pochodzący z krajów całej ówczesnej okupowanej Europy - Polski, Francji, Holandii, Czech, Słowacji, Włoch, Belgii, Węgier, Jugosławii, Rosji, Austrii, Ukrainy, Niemiec. W 95% więźniami byli Żydzi, pozostałą część stanowiły osoby pochodzenia nieżydowskiego. Warunki pracy więźniów i życia w podobozie były bardzo ciężkie, panowała w nim wysoka śmiertelność, odbywały się też częste selekcje więźniów. Nie jest dokładnie ustalona liczba ofiar niemieckiego nazistowskiego podobozu KL Auschwitz-Jawischowitz, ale pochłonął on życie kilku tysięcy więźniów, z czego co najmniej 2 tysięcy ludzi zginęło tylko w następstwie samych przeprowadzanych w obozie selekcji.
źródło:
Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwtiz-Birkenau - KLIKNIJ