82. rocznica utworzenia Karnej Kompanii Kobiet KL Auschwitz – Bor/Budy

Jak podają materiały źródłowe powstanie Karnej Kompanii Kobiet wiązało się bezpośrednio z ucieczką 24 czerwca 1942 roku z komanda kobiecego KL Auschwitz polskiej więźniarki Janiny Nowak. Niemcy, by zaostrzyć dyscyplinę, zastosowali odpowiedzialność zbiorową. Wszystkim 200-tu kobietom z jej komanda ogolono głowy, a samo komando przekształcono w karną kompanię i 25 czerwca, wraz z 200-stoma Żydówkami różnych narodowości wśród których były: Słowaczki, Rosjanki, Ukrainki, Jugosłowianki, Czeszki oraz Niemki, odesłano do nowo utworzonego karnego podobozu w Borze/Budach.

Więźniarki karnego komanda bez względu na pogodę czy porę roku pracowały przy pogłębianiu oraz oczyszczaniu brzegów pobliskich stawów z sitowia oraz tataraku, pracowały w lesie przy wyrębie drzew. Wykonywały także większość prac rolniczych na okolicznych polach. Ciężkie warunki pracy oraz okrutne traktowanie przez więźniarki funkcyjne dla wielu kończyło się śmiercią.

W drugiej połowie sierpnia 1942 r. część komanda kobiet przeniesiono do obozu żeńskiego w KL Birkenau. Po niespełna dwóch miesiącach od utworzenia karnego podobozu było to 137 polskich więźniarek - tyle zdołało przeżyć z 200 skierowanych kobiet z pierwszego transportu do karnej kompani w czerwcu.
Ostatecznie w marcu 1943 r. karne komando kobiece zostało przeniesione do obozu kobiecego w KL Birkenau, a w miejscu Karnej Kompanii Kobiet utworzono podobóz kobiecy KL Auschwitz Frauenlager Bor/Budy.


…. JEŚLI AUSCHWITZ UZNAĆ ZA PIEKŁO, TO BOR/BUDY
BYŁY JEGO NAJNIŻSZYM KRĘGIEM ….

Tak swój pobyt w Karnej Kompanii Kobiet wspomina Zofia Posmysz numer obozowy 7566


"Poprzez te kolejne rocznice, zachowujemy pamięć o losach ofiar obozu zagłady Auschwitz- Birkenau i jego podobozów, o losach więźniarek z Karnego Komanda. Jesteśmy strażnikami tej pamięci dla kolejnych pokoleń. Aby pokazać, uczyć, edukować i wyjaśniać"  - powiedziała podczas wystąpienia Prezes Fundacji Agnieszka Molenda - Kopijasz, dodając - "przytoczę stare hiszpańskie przysłowie, które tu, w tym miejscu, brzmi szczególnie -  Żywi zamykają oczy martwym, martwi otwierają oczy żywych. Nie bądźmy ślepcami" - zakończyła przemówienie  A. Molenda Kopijasz i zaprosiła zgromadzonych do złożenia kwiatów i zapalenia zniczy.

Gośćmi dzisiejszej uroczystości byli m. in.: w imieniu Ambasadora Izraela dr Yacova Livne  - Dyrektor Dyplomacji Publicznej pani Bosmat Baruch z Ambasady Izraela, w imieniu Zarządu Województwa Małopolskiego dyrektor delegatury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego w Oświęcimiu Jakub Przewoźnik, Wicestrosta Powiatu Oświęcimskiego Teresa Jankowska, Wójt Gminy Oświęcim Mirosław Smolarek, dyrektor Wydziału Rewaloryzacji Zabytków Krakowa i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie Joanna Florkiewicz - Kamieniarczyk, dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie dr hab. Filip Musiał. w imieniu Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau dr. Igor Bartosik, Wojskowe Centrum Rekrutacji Oświęcimiu reprezentowała kpt. Agnieszka Kierepka-Hoła, dyrektor Ośrodka Kultury w Brzeszczach Maciej Zawadzki, Prorektor Małopolskiej Uczelni Państwowej im. rotmistrza Witolda Pileckiego w Oświęcimiu dr Katarzyna Wadoń- Kasprzak, Dyrektor Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej Dorota Mleczko, delegacja mieszkańców Samorządu Osiedlowego nr 5 - Marek Gancarczyk i Maciej Puzoń, delagacja Stowarzyszenia Pokolenie koło w Brzesczach.

W imieniu mieszkańców Gminy Brzeszcze kwotay złożył Burmistrz Radosław Szot wraz z Wiceprzewodniczacym Rady Miejskiej w Brzeszczach Jackiem Wawro.

Po części oficjalnej goście mogli zwiedzić wystawę w Miejscu Pamięci, gdzie przedstawiono dziś unikatowe artefakty - oryginalne szklane ampułki opisane na etykietkach  Be 10 34. "To preparat fimry Bayer, testowany na więźniarkach i wieźniach kompleksu obozu KL Auschwitz. Wbrew ich woli, pod przymusem kary śmierci i wysłania do komór gazowych za utrudnianie i uchylanie się od wstrzyknięcia nieznanej substancji, więźniowie byly poddawani testom medycznym." - wyjaśnił Fundator Fundacji Dagmar Kopijasz.


źródło: Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau